A vedèlla de foeura, la Wikipedia in Lombard, la par impossibel. Se i alter Wikipedie regionai d’Italia inn puu o manch lassad lì, la Wikipedia lombarda la representa voeuna di lengov pussee contestad in Europa, cont una bas de parlant che l’ha perdud ogni concezzion de unità. Ma, soratut, l’ha avud anca lee una storia travajada.
La prima ministrazzion la voreva fà su una Koiné lombarda, che però la pareva pussee ‘l “catalombard”, che ‘l voreva slontanà el lombard de l’italian el pussee che ‘l se po.
Inscì, in del 2007, han domandad la sarradura de la Wikipedia lombarda. A l’éra ‘na domanda pussee in sui linee de l’ideologia, cont una mota de utent italian che diseven “besogna sarrà sù perchè mi son de Milan e capissi no quej de Bergom” e de catalan che parlaven in favor de la Koiné.
L’ha vengiud el bonsens. El s’è decidud che la Wikipedia lombarda la gh’haveva de restà verta, ma cont el lombard che ‘l gh’è debon, no quell inventad per di reson de ideologia.
Insci, però, la Wikipedia lombarda l’è stada “comissariada” per trii agn e sbatuda sgiò: de pussee de 100’000 articoi, per la pupart de ‘na riga, el s’è repartid de ‘na desina.
L’è stad intorna al 2010 che la class ministrativa l’ha tacad a renoeuvàss e hem havud per la pupart ministrador con “wiki-citadinanza lombarda”.
E de quell period lì la Wikipedia in lombard l’ha tacad a cresser e l’è stada semper considerada una Wikipedia cont una soa dignità, cont di nivell de atività compagn de quell di Wikipedie pussee grand, come recognossud anca del sgiornal italian “il Corriere della Sera” in del 2016.
A bon cunt la Wikipedia lombarda, che la pareva cont una maledizzion impossibel de toeu via, l’è deventada la “sorella piscinina” la pussee de sucess. Come l’è stad possibel?
Unità in la diversità
Gh’è di proget che inn scetegh in su la diversità e preferissen el doperà de un standard, menter gh’è di alter che inn squasi di guss voeuj che unissen i vari dialet, indova che la se po scriver la midema vos in pussee dialet.
La Wikipedia lombarda l’è la Wikipedia in lombard, no la Wikipedia in milanes + bressan + bergamasch e inscì via, ma vun el scriv in del so dialet.
Insoma, la gh’è una vision di insema ma vun che ‘l gh’ha una vision local el po scriver istess.
Utenza ativa
Del 2010 el gh’è mai stad un period de voeuj, gh’è stad semper almen un utent ativ in del proget, despess anca pussee che vun.
Una Wikipedia bandonada l’è a ris’c de vandalismo, bordegament e degradazzion. Ogni Wikipedia la gh’ha di problema, ciarament, ma men de utent, pussee de problema.
Equilibri di bot
In la prima ministrazzion de la Wikipedia i bot han dad una mota de problema, per quella reson chì i bot inn doperad con parsimonia.
Gh’è di vos che ‘l gh’ha de sens che sien fad cont el bot, inn di vos che gh’hann de vessègh ma gh’hann no tant de contegnud, un esempi inn la pupart di stazzion feroviari.
In ‘sti cas, a bon cunt, i bot fonzionen ben. Ma per i vos pussee important, l’è mej fà lavorà i omen.
Soratut… La comunità
La reson final, ma la pussee importànta, l’è la comunità: una comunità che la lavora tant, che l’ha superad una mota de problema, de division, in del nom de l’enciclopedia. Domà grazzia a lor una Wikipedia che la pareva danada l’ha podud fiorì.